Dünya’nın En Eski Çölü | Namib Çölü | Güney Afrika

yazan M.Doğan Özdemir
Yayınlanma: Son Güncelleme 0 yorum 1,3Bin okuma 4 dakika

Namib çölü, Güney Afrika’da Atlas okyanusuna kıyısı olan bir çöldür. “Namib” kelimesi, Nama dili kökenlidir ve “çok büyük” anlamını taşımaktadır. Oldukça geniş bir alana yayılan Namib, Atlas okyanusu boyunca 2.000 kilometre uzunluğunca yayılmıştır. Kıyı sınırları güneyde Angola’da bulunan Carunjamba nehri ile başlar ve Angola, Namibya ve Güney Afrika ülkeleri toprakları boyunca uzar. Güney Afrika’da bulunan Olifants nehri ile son bulur. Yıllık yağış miktarı en kurak bölgede 2 milimetre en yağış alan bölgede ise 200 milimetre dolaylarındadır. Oldukça düşük yağış miktarı nedeniyle bazı kaynaklarda “Gerçek Çöl” olarak nitelendirilir. 55-80 milyon yıldır kurak ve yarı-kurak iklimlerin kurbanı olan Namib çölü bu özelliğinden ötürü Dünya’nın en eski çölü olarak kabul edilir.

namib-colu-2

Jeolojik açıdan deniz kıyısı boyunca rüzgarların da etkisi ile yığılmalar yapmış kumlara rastlanırken, çöl içi bölgelerde ince çakılların bulunduğu düzlük alanlar ve çöl genelinde seyrek kum tepecikleri bulunur. En büyüğü 300 metre yükseklik ve 32 kilometre uzunluk ile Çin’deki “Badain Jaran Çölü”‘nden sonra 2. sıradadır. Okyanus kıyı şeridi boyunca sıcaklıklar genellikle yıl boyunca sabittir ve 9-20°C civarındadır. Ancak iç bölgelere gidildikçe değişken sıcaklıklara rastlanır. Özellikle yaz aylarında kavurucu güneşin de etkisi ile 45°C’yi aşan sıcaklıklar olurken, geceleri dondurucu soğuklarla karşılaşılabilir. Benguela soğuk su akıntısı ile Hadley hücresi sıcak hava dalgasının çarpışması neticesinde yılın büyük bir kısmında (bazı bölgelerde 180 günü geçen sürelerde) okyanus kıyısı üzerinde bir sis kemeri oluşur.

namib-colu-3

Bugüne kadar binin üzerinde gemi bu sisten ötürü tamiri mümkün olmayan zararlar görmüş ve Namibya’da bulunan meşhur “İskelet Sahili” (Skeleton Coast)’nde çürümeye ve paslanmaya terk edilmiştir. Efsanelere göre, Portekizli gemiciler tarafından “Cehennem Kıyıları” denirmiş buraya. Kıyıya yakın giden gemiler, yoğun rüzgar ya da soğuk su akıntısının oluşturduğu sisten kurtulamayınca sığ kayalıklara otururmuş. Gemiciler kazadan kurtulduklarına sevinemeden, serin sulardan çöl kumlarına düşer, susuzluktan ölürmüş. Çoğunun kemikleri bile kalmamış geriye. Cehennem Kıyıları isminin İskelet Sahilleri’ne dönüşmesini sağlayan kişi İsviçreli Pilot Carl Nauer. Cape Town’dan Londra’ya rekor uçuşu yaparken uçağı bu sahillere düşmüştür. Ölümünden sonra, sahilin ismi değişmiştir. İskelet Sahilleri, Namibya’da başkent Windhoek’den yaklaşık 400 kilometre uzaklıktardı. Kuş uçmaz kervan geçmez bu coğrafya güvenlik önlemleri nedeniyle sadece gündüzleri saat 10.00-17.00 arasında ziyarete açıktır.

Namibya - Namib Çölü

Namib çölü üzerinde neredeyse hiç insan yerleşimi bulunmamaktadır. Oldukça küçük gruplar bazı bölgelerde bulunmalarına karşın çölün genelinde yerleşim yoktur. Bu nedenle Namib’in oldukça fazla sayıda endemik (bölgeye özgü) canlı türü barındırdığı düşünülmektedir. Çölün kıyı şeridi boyunca, soğuk sularında etkisi ile oldukça verimli balıkçılık sahaları oluşmuştur. Güney Afrika ayı balığı olarak bilinen Arctocephalus pusillus da bu bölgede yaşamaktadır. Vejetasyon açısından oldukça verimsiz bir bölge olduğu söylenebilir. Bitki yoğunluğu okyanus kıyısında oldukça az olmasına rağmen yer yer rastlanılabilir. Bu çorak iklime adapte olabilmiş bir iki ağaç türü de bölgede bulunmaktadır. Çöl genelinde fil, zebra, aslan gibi kimi Afrikayı yansıtan canlılar da bulunmaktadır.

Fotoğraflar: Stefan Cruysberghs, NASA, Duncan George

Okumaya Devam Et

Bir Türk'ün Gözünden Sucul Dünya..!

Bu web sitesi, deneyiminizi iyileştirmek için tanımlama bilgilerini (çerez) kullanır. Bu konuda sorun yaşamadığınızı varsayacağız, ancak isterseniz devre dışı bırakabilirsiniz. Onayla İncele

Reklam Engelleyici Algılandı

Lütfen web sitemiz için tarayıcılarınızdan AdBlocker uzantınızı devre dışı bırakarak bize destek olun.