Adi Deniz Anası | Aurelia aurita

yazan M.Doğan Özdemir
Yayınlanma: Son Güncelleme 0 yorum 564 okuma 8 dakika

Adi Deniz Anası ya da çoğu kaynakta geçtiği gibi sadece deniz anası (Aurelia aurita) türü Aurelia cinsinin en bilinenidir. Oldukça geniş alanlarda yayılım gösterir, ülkemizde de ege denizi sularında bol miktarlarda bulunur. Hem cinsleri (Aurelia genusu) arasında genetik açıdan incelenmeden ayırt edilmesi zordur (özellike Aurelia medusea türü ile). Cins içindeki türlerin birçoğu birbirine benzer özellikler gösterirler.

Aurelia aurita - 2

Aurelia aurita

Transparan (şeffaf) bir görünüme sahiptir. Adi deniz anası 5-40 cm arası boylarda olabilir. Canlının üst kısmında bulunan, pembe tonlarındaki, at nalı şeklindeki 4 gonad ile kolayca tanınabilir. Boşaltım ve solunum için özelleşmiş organ bulunmaz. Beyin yoktur. Yüzme işlemi şemsiye ismi verilen organ aracılığı ile gerçekleştirilir. Şemsiye etrafında 32 ya da daha fazla kenar lobu ve çok sayıda tentakül (saçak şeklindeki kollar) ihtiva eder.

Aurelia aurita - 3

Aurelia aurita - 13

Dünya denizlerinde oldukça geniş yayılım alanı vardır, Atlantik, Pasifik ve Hint okyanuslarında bulunur. 6-31 derece arasındaki sıcaklıklarda yaşayabilir, ancak genellikle 9-19 derece arasını tercih ederler. İç denizlerde lagüner sahalarda bol bulunurlar. Hafif dalgalı, kısmen sıcak sular deniz anaları için idealdir. Binde 6 tuzluluğa kadar olan sularda yaşayabilirler.

Aurelia aurita - 4

Aurelia aurita - 14

Beslenme tercihleri arasında mollusklar, krustaseler, tunikat larvaları, rotiferler, balık yumurtaları gibi küçük canlılar bulunur. Karnivordurlar. Hem medüz hem de hem de larva formları dahil olmak üzere nematosit hücrelerine sahiptirler. Bu hücreleri hem avlanma hem de korunma amaçlı kullanırlar. Deniz analarının tehlikeli olma ünleri de bu hücrelerden kaynaklanmaktadır. Gelişmiş sindirim organları sayesinde karbonhidrat, yağ ve protein bazlı besinleri sindirebilmektedirler.

Aurelia aurita - 5

Aurelia aurita - 15

Solungaç ya da benzeri solunum organı bulunmamaktadır. Doğrudan su içerisindeki oksijeni difüzyon ile alır. Gastrovasküler boşluk ile oksijence fakir su dışarı verilirken, oksijence zengin su vücut içerisine alınır. Hücre membran alanının hacim oranına göre daha fazla olması oksijen ve nutrientçe zengin suların kullanılmasında yardımcıdır.

Aurelia aurita - 6

Cinsel olgunluk ve üreme genellikle ilkbahar ve yaz aylarında gerçekleşir. Midenin hemen altında değişik tonlarda renklenmeleri (genellikle pembe tonları) ile dikkat çeken gonadlarda oluşum gözlenebilir. Eşeyli üreme görülür. Cinsiyet ayırımı vardır ve iç döllenme görülür. Dişi birey sperm hücreleri vücut içine ağız yoluyla alır. Döllenmiş yumurtalar ağzı çevreleyen kollarda gelişmeye başlar. Serbest yüzen larvasına planula adı verilir ve sonbaharda görülür. Bir süre sonra bu larvalar bir yere tutunur ve aseksüel olarak üremeye devam ederler. Bu canlılar sesildir ve scyphistoma adını alır. Scyphistomadan serbest yüzen deniz anaları oluşur ve bunlara da ephyra adı verilir. Bu canlılar plankton ile beslenir ve yaklaşık 3 ayda ergin birey olarak gelişimi tamamlarlar.

Aurelia aurita - 7

Yüzme işlemi herhangi bir yere gitmek ya da yer değiştirmek için değil de genellikle su yüzeyinde kalabilmek için yapılır. Bu nedenle suyun dikine yüzme görülür. Şemsiyenin su yüzeyine yakın tutulması ile tentaküller su içerisinde en geniş yayılımı gösterebilir ve böylece beslenme gücü artar. Oksijen seviyesinde azalma görülürse, deniz anası da sudaki oksijeni kullanma oranını azaltır, böylece daha uzun süre var olan oksijenle yaşayabilir.

Aurelia aurita - 9

Adi deniz anası genellikle 4 adet gonad ihtiva eder. Ancak bazı türlerde daha fazla sayıda gonada rastlanmıştır. 7-8 adet kadar olabileceği söylenmektedir. Oldukça fazla sayıda gruplar oluşturarak yaşarlar. Deniz canlıları için zehirli bir dür olan adi deniz anası, insanlar için zararsızdır denebilir. Çünkü zehri deriden içeri nüfuz edemez.

Aurelia aurita - 10

Pelajik bir canlıdır, olabildiğince su yüzeyine yakın olmak ister. Bu yüzden kıyısal suların üst epipelajik zonlarını tercih eder. 365 metre derinliklere kadar yaşayabilir ancak tercih etmez. Bazı kaynaklarda sıfırın altında 6 dereceye kadar canlılığını sürdürdüğü söylenmektedir.

Aurelia aurita - 11

Ekolojik açıdan yoğun sayılara ulaşmaları bölge ekosistemleri için ve resifler için zararlı olabilir. Beslenmelerini gerçekleştirdikleri zooplankton sayısını azaltmaları, fitoplankton sayısının baskılanamamasına ve fitoplankton patlamalarının yaşanmasına sebebiyet verebilir. Bu da tüm besin zinciri dengesini olumsuz etkiler. Copepod ve balık larvaları ile beslenmeleri de bazı türlerin sayısının azalmasına ve plankton komünitesinin tamamının etkilenmesine yol açabilir.

Aurelia aurita - 12

Fotoğraflar: Alexander Semenov

Okumaya Devam Et

Bir Türk'ün Gözünden Sucul Dünya..!

Bu web sitesi, deneyiminizi iyileştirmek için tanımlama bilgilerini (çerez) kullanır. Bu konuda sorun yaşamadığınızı varsayacağız, ancak isterseniz devre dışı bırakabilirsiniz. Onayla İncele

Reklam Engelleyici Algılandı

Lütfen web sitemiz için tarayıcılarınızdan AdBlocker uzantınızı devre dışı bırakarak bize destek olun.