Orcinus orca | Katil Balina

yazan M.Doğan Özdemir
Yayınlanma: Son Güncelleme 0 yorum 805 okuma 6 dakika

Katil balina (Orcinus orca), Orka olarak da bilinir, Delphinidae (Okyanus Yunusları) ailesinin en iri üyesidir (Yaklaşık 32 tür). Katil balina ismini almasının nedeni insanlara saldırıp öldürdüklerinden değil, diğer yunuslara saldırmalarından ötürüdür. Yayılım genişliği olarak dünyada en yaygın ikinci memelidir (insanlardan sonra) ve tüm okyanuslarda bulunur. Çok yönlü bir yırtıcıdır ve balık, deniz kaplumbağası, kuş, fok, köpek balıkları ve hatta diğer genç ve küçük yunusları yer. Bu şekilde deniz besin zincirinin en üst noktasındadır. Katil balina ayrıca diğer balinalara özellikle de gri balinalara saldırır. Cannibalism (kendi türünü yeme) görüldüğü söylenebilir.

Orcinus muhtemelen mitolojik bir tanrı olan Orcus’dan ötürü bu şekilde isimlendirilmiştir.

“Katil balina” adı hayvanın muhteşem ve korkusuz bir deniz memelisi olarak ününü yansıtır. Günümüzde Orka balina olarak görülmez (daha geniş anlamda tüm cetacean’ların balina olduğu geçeği dışında) ve insanlar için tehlikeli değildir. Doğada Orka’nın bir insana saldırısı kaydedilmemiştir. Bununla birlikte deniz parklarında tutsak olarak tutulan Orkaların terbiyecilerine saldırdıklarına dair raporlar vardır.

Orcinus orca genel olarak hep monotipik olarak düşünülmüştür (tek tür). Ancak zaman geçtikçe yeni formlarının olduğu öne sürülmüştür. (Örneğin Antartika sularında bulunduğu düşünülen cüce formları) Genetik ve Morfolojik çalışmaların sonrasında ise biyologlar, birkaç alt-türün (sub-species) olabileceğini düşünmektedirler.

Orcinus orca çok belirgin renklere sahiptir, beyaz-gri tonlarında ventral ve siyah tonlarında dorsal ile. Ayrıca gözün üzerinde ve arkasında beyazlıklar ve tanınmasını kolaylaştıran dorsal yüzdeç üzerinde beyaz-gri leke bulunur.

Orcinus orca lar dimorf (erkek ve dişi bireyleri görünüm olarak farklıdır) canlılardır. Ergin erkek bireyler daha büyük pektoral, dorsal ve kaudel yüzgeçlere sahiptirler. Erkek Katil Balinalar 9,8 m uzunluğa ve 10 ton ağırlığa ulaşabilirler. Dişi bireyler ise 8,5 m ile 7,5 ton civarında kalırlar.

Eşeysel erginliğe ulaşmaları (çevre koşullarına bağlı olarak) ortalama 4,6 m – 4,9 m(dişiler) (ortalama olarak 6-10 yaş arası) 5,5m – 6m (erkekler) (10-13 yaş arası) boyu civarında olduklarında gerçekleşir. Gebelik Dönemi yaklaşık 15-18 ay kadar sürer. Yavruları en az 1 sene kadar göğüsten beslenmek zorundadırlar ve 1-2 sene arasında kendilerine bakabilir hale gelirler. Ergin bir dişi genellikle 25 yıllık bir yaşam da ortalama 5 yılda bir yavru verir. Yakalanmış ve ehlilleştirilmiş orka’ların yaptıkları doğumlar sonucu, yeni doğmuş bir orka ortalama 2,6m boyunda ve 136-181 kg ağırlığında gelmektedir.

Dişi Katil Balina için tahmin edilen yaşam süresi 50 yıl, (Ortam koşullarına bağlı olarak en fazla 80-90 yıl) Erkek Katil balinalar için ise 30 yıl (Ortam koşullarına bağlı olarak en fazla 50-60 yıl) olarak saptanmıştır.

Ergin bir Orcinus orca ‘nın günlük besin ihtiyacı, kendi vücut ağırlığının ortalama %3 – %4 kadarına denk gelmektedir. Fakar gelişmekte olan bir yavru söz konusu olduğunda bu rakam %10’lara kadar yükselmektedir. Orka’lar beslenme çeşiti olarak kıyı veya açık denizde yaşayanlar ufak bir takım farklılıklar göstermektedirler, ancak tüm orka’ların önemli denebilecek bir özelliği ise ortak avlanmaları ve yardımlaşmalarıdır. Bu tıpkı Aslanlara ya da Kurtlara benzer, 2-3 belki daha fazla sayıda Orka farklı açılardan hedefe saldırır ve beslenir.

Katil balinalar için sosyal farkındalığın temelinde iletişim yatar. Aile üyeleri nadiren birbirlerini işitme menzilinin dışında bulunurlar. Seslenişleri bir jet motorunun ses çıkarması gibi okyanus içinde millerce öteye yankılanır. Her biri  işittikleri katil balinanın erke mi dişi mi olduğunu ve nerede olduğunu bilir. Birbirlerine bağlılığın verdiği güç onlar üzerinde önemli bir rol oynar. İletişim katil balinaları bir harmoni içinde tutan birleştiricinin ana maddesini oluşturur.

Katil balinaların üç tip seslenişleri vardır: tıklamaya benzer şeklinde, ıslık şeklinde, nabız atışı şeklinde.Tıklamaya benzer şeklinde olanı balina sonarının bir parçasıdır. Bunu kendi aralarında karşılıklı etkileşimleri için kullanırlar. Ayrıca besin kaynaklarının bulunmasında ve yerinin tespitinde, okyanustaki diğer nesnelerin yerinin belirlenmesinde ve etraflarındaki balinaların tespitinde kullanırlar. Islıkları, saniyelerce süren aynı tonda dışarı yayma şeklinde tipiktir.

Seslenişlerinde sinyalleri spectrogram ve kulak tarafından tanınabilen, ayrı kalıplara sahip bir şekilde, nabız gibi kullanırlar. Bunlar katil balina iletişiminin esas parçalarıdır. Dr. John Ford Washington State ve British Columbiasındaki katil balinalar için  ayrı çağrı tipleri katagorize etmiştir. Kendi koleksiyonunda sahip olduğu seslerin her bir pod lehçesini kapsadığını keşfetti. Daha sonra  genel sesleri paylaşan podlerın bir araya gelmesiyle oluşan topluluklarla geniş akustik gruplar ya da klanların oluştuğunu fark edebildi. Sadece genel çağrıları paylaşan podlar o klanın bir parçasıdır. Kuzeydeki yerleşik topluluk üç klana sahiptir. Oysa güney yerleşik topluluğu, bu sahilin geçici olmayan katil balinaları gibi sadece bir klana sahiptir. Podlarda ve klanlarda, hatta farklı anaerkil gruplar içinde bile çağrı farkı vardır. Görülerek tanımlamanın yapılamadığı zamanlarda bu özellik katil balinaları tanımlamada çok yaralı bir araçtır. Örneğin geceleri, ya da uzak yerlerdeki katil balinaların tespitinde önemli bir yer tutar. Ayrıca 1970 ve 1960’larda yakalanan katil balina komünitelerinde ve podların tanınmasında kullanıldı. Fakat klanlar arasında sesli çağırış tipindeki farklar, podların bir araya gelip sosyalleşmelerini ve anaerkil yapı oluşturmalarını engellediği gözlenmez.

Regnum(Alem) : Animalia (Hayvanlar)
Phylum(Şube) : Chordata (Kordalılar)
Class(Sınıf) : Mammalia (Memeliler)
Ordo(Takım) : Cetacea (Balinalar)
Sub-ordo (Alt Takım) : Odontoceti (Dişli Balinalar)
Familia (Aile) : Delphinidae
Genus (Cins) : Orcinus
Species (Tür) : O. orca

Binomial Nomenclature : Orcinus orca (Linnaeus, 1758)

Okumaya Devam Et

Bir Türk'ün Gözünden Sucul Dünya..!

Bu web sitesi, deneyiminizi iyileştirmek için tanımlama bilgilerini (çerez) kullanır. Bu konuda sorun yaşamadığınızı varsayacağız, ancak isterseniz devre dışı bırakabilirsiniz. Onayla İncele

Reklam Engelleyici Algılandı

Lütfen web sitemiz için tarayıcılarınızdan AdBlocker uzantınızı devre dışı bırakarak bize destek olun.