Battaniye Ahtapotu | Tremoctopus

yazan M.Doğan Özdemir
Yayınlanma: Son Güncelleme 0 yorum 658 okuma 4 dakika

Tremoctopus cinsi battaniye ahtapotu olarak bilinen 4 türden (Tremoctopus gelatus, Tremoctopus robsoni, Tremoctopus gracilis ve Tremoctopus violaceus) oluşmaktadır. Bu türler arasında en fazla yayılım göstereni Tremoctopus violaceus türüdür. Astropikal ve tropikal bölgelerin yüzey ve orta su kolonlarında (epipelajik bölgeler) yayılım gösterirler. Battaniye ahtapotu olarak bilinmelerinin altında yatan neden, ergin dişi bireylerinin dorsal (sırt) ve dorso-lateral (sırt-yan) kolları arasındaki uzun ve transparan “pelerin”, “perde” ya da ismindeki gibi “battaniye” şeklindeki yapıdan ötürüdür. Yukarıdaki fotoğrafta da net şekilde görüldüğü gibi perde ihtiva eden kollara oranla diğer kollar oldukça küçük kalmıştır. Zaman zaman “batman” olarak da ifade edilmektedir.

battaniye-ahtapotu-Tremoctopus-2

Battaniye ahtapotu türleri arasında eşine zor rastlanacak cinsten seksüel dimorfizm görülür. Öyle ki, türün dişi bireyleri 2 metreyi bulan ve hatta zaman zaman geçebilen boylara erişebilmesine karşın, erkek bireyler bir kaç santimetre (1-3 cm) boyunda kalırlar ve büyümezler bu rakam dişi bireyin 1/100’ü kadardır. Ağırlık bakımından da dişi bireyler, erkek bireylerin yaklaşık olarak 10.000 katıdır. Kimi türlerde bu rakamın 40.000 katına kadar olabileceği söylenmektedir. Bir kaynakta bu fark anlatılırken; “Erkek battaniye ahtapotu bir bezelyeden de küçük ve ağırlığı bir gramın dörtte biri kadar. Bu durumda büyüklüğü de bir dişi ahtapotun göz bebeği kadar.” şeklinde ifadelere yer verilmiştir. Erkek bireylerde özelleşmiş 3. bir sağ kol bulunmaktadır. Bu kol “hektokotil” olarak adlandırılan üreme organıdır ve sperm ile doludur. Çiftleşme anında bu üreme kolu erkek bireyin vücudundan ayrılır ve dişinin yumurtalarını döllemek amacıyla mantosundan tırmanarak solungaç boşluğuna girer. Erkek bireyler çiftleşme gerçekleştikten kısa bir süre sonra ölürler. Yapılan bazı araştırmalarda dişi battaniye ahtapotu bireylerinde değişik erkeklerden alınmış ve halen yaşamakta olan kollara rastlanmıştır. Bunun üzerine elde edilen bilgilere göre dişi bireyler, erkek bireylerden aldıkları üreme kolunu şartlar olgunlaşana kadar saklamakta ve uygun zaman geldiğinde bu keseyi tıpkı bir diş macununu gibi sıkarak içerisindeki spermleri yumurtaları üzerine serpiştirir. Döllenen 100.000 civarı oldukça küçük yumurtalar, dişi bireyin dorsal kollarının vücut ile birleştiği noktada, sosis şeklinde bir görüntüsü olan kalsiyumlu bir salgı yardımı ile ahtapotun bedenine olgunlaşana kadar tutunurlar.

battaniye-ahtapotu-Tremoctopus-3

Battaniye ahtapotları Portekiz askeri olarak bilinen Physalia physalis türünün zehrine karşı bağışıklık kazanmışlardır. Erkek ve olgunlaşmamış dişi bireyleri (7 cm’den küçük dişiler) savunma ve saldırı mekanizmalarını güçlendirmek adına Portekiz askerinin tentaküllerini vantuzları yardımıyla iki dorsal koluna bağlarlar (yukarıdaki fotoğrafın alt yarısında kalan 2 kolda tentaküller belirgin bir şekilde görülmektedir). Battaniye ahtapotu bireyleri diğer ahtapotların aksine herhangi bir saldırı altında mürekkep kullanmaz onun yerine bu zehirli tentaküllerden istifade ederler. Bu tentaküllerde bulunan zehir küçük balıkları ve diğer ufak canlıları felç edebilecek güçtedir. Canlı büyüdükçe bu tentaküllerin kullanımı artık yarar sağlamamaktadır. Bilim dünyasında öne sürülen bir düşünceye göre belki de bu nedenle erkek bireylerin büyümediği ifade edilmektedir. Olgun dişi bireylerde bulunmayan bu tentaküllerin yerini daha farklı bir yapı “perde” almıştır. Herhangi bir tehlike anında bu perde açılır ve canlının dış görüntüsünde önemli derecede bir değişiklik olur, oldukça büyük bir görüntü alır. Kimi predatör (avcı) canlıları korkutmayan bu yapı, canlının perdeyi kapması anında kolayca ahtapotun vücudundan ayrılır (tıpkı kertenkelelerin kuyruklarının kopması gibi) ve avcılarını şaşırtırlar.

Fotoğraflar: Bilinmiyor, Joshua Lambus
Link: “Walnut-Size” Male Octopus Seen Alive for First Time

Okumaya Devam Et

Bir Türk'ün Gözünden Sucul Dünya..!

Bu web sitesi, deneyiminizi iyileştirmek için tanımlama bilgilerini (çerez) kullanır. Bu konuda sorun yaşamadığınızı varsayacağız, ancak isterseniz devre dışı bırakabilirsiniz. Onayla İncele

Reklam Engelleyici Algılandı

Lütfen web sitemiz için tarayıcılarınızdan AdBlocker uzantınızı devre dışı bırakarak bize destek olun.