Muhteşem Deniz Yıldızı Motifleri

yazan M.Doğan Özdemir
Yayınlanma: Son Güncelleme 0 yorum 497 okuma 8 dakika

Omurgasızların yakın çekim fotoğrafları, bugüne kadar hiç bir fotoğrafçıyı mağdur etmedi. Harika motifleri ve parlak renkleriyle birer deniz canlısından ziyade bir sanatçının kusursuz ürünleridir deniz yıldızları. Rus fotoğrafçı ve deniz biyoloğu Aleksander Semenov Kızıl Deniz, Beyaz Deniz ve Japon Denizi’nde deniz yıldızlarını yakın çekim tekniği ile fotoğrafladı. Deniz yıldızları floresan sarıdan parlak maviye kadar türlü renklerde olabiliyor. Bu fotoğrafların hayvanın aslına oranı, 1:2 ila 2,5:1. Derisi dikenliler (Echinoderm) grubundan olan deniz yıldızının bilinen 1.500 türü var. Çoğu denizde bulunuyor, ama bazı türleri hafif tuzlu suda yaşayabiliyor.

Asterias rubens Kuzey-Doğu Atlantik Okyanusunda en yaygın deniz yıldızı türüdür.

Asterias rubens Kuzey-Doğu Atlantik Okyanusunda en yaygın deniz yıldızı türüdür.

Deniz yıldızlarının derisindeki yapılar solungaç ve iskelet işlevi görüyor. Deri üzerinde bulunan küçük parmak benzeri yumuşak yapılar, su içerisinde sürekli hareket halindedir. Deniz yıldızlarının pasif bir şekilde nefes aldığı düşünülürse, bu parmaksı yapılar ya da bilimsel adıyla papilalar arasından oksijence zengin deniz suyunun hareketi ile balık solungaçlarındaki gibi, deniz suyundaki çözünmüş oksijenin emilimi gerçekleştiriliyor.

Solaster endeca, Yarı saydam sarı papilar yardımı ile deniz suyundaki oksjini emer.

Solaster endeca, Yarı saydam sarı papilalar yardımı ile deniz suyundaki oksjini emer.

Bu kemiksiz papila yapıları, yakından geçen bir karides ya da benzer küçük predatörler için iştah kabartıcı. Bu tür durumlarda tehlikeyi sezen deniz yıldızları, bu yapıları vücut içine çekebiliyorlar. Bu şekilde kendilerini daha zorlu bir hedef haline getirerek, avcı’nın vazgeçmesini sağlayabiliyorlar. Aşağıdaki fotoğrafta Mithrodia clavigera canlısında papilalar vücut içine çekilmiş durumdadır.

Mithrodia clavigera, 5 uzun dikensi kolu bulunur. Papilalar vücut içine çekilmiş durumda.

Mithrodia clavigera, 5 uzun dikensi kolu bulunur. Papilalar vücut içine çekilmiş durumda.

Deniz yıldızları, su tesisatı açısından oldukça gelişmiştir. Hemen hemen vücudun her köşesine ulaşabilen boru benzeri yapılar ile besin ve oksijen taşıması yapılır. Bu taşıma sırasında su basıncından faydalanılır. Öyle ki önceleri bu su basıncının oluşturduğu emme gücü nedeniyle binlerce tüp şeklindeki ayaklarda bir vakum gücü oluştuğu ve bu şekilde deniz yıldızının tutunma işlevinin gerçekleştiği düşünülmekteydi, ancak daha sonra tüp ayakların vakumlu olmaktan ziyade daha çok tutucu ve yapışıcı özellikte olduğu anlaşılmıştır. Peki deniz yıldızı içerisindeki pompa sistemine su nasıl dahil oluyor? Deniz yıldızı’nın vücudunun orta noktasına yakın bir bölgede bulunan “elek plaka” olarak adlandırılan, çıplak, yakın çekimde labirent benzeri yapıları üzerinde bulunduran kapakçık benzeri yapıdır. Tabii ki, deniz yıldızı’nın vücuduna giren tüm su bu vanadan doğru olmak zorunda değil, ancak önemli bir kısmı buradan vücut içine alınmaktadır.

Asterias amurensis, fotoğrafta sarı renkteki yapı "elek plaka" olarak isimlendirilir. Japon denizinde yaşar.

Asterias amurensis, fotoğrafta sarı renkteki yapı “elek plaka” olarak isimlendirilir. Japon denizinde yaşar.

Bir çok deniz yıldızı “elek plaka” olarak adlandırılan vanalardan yalnızca bir taneye sahiptir. Ancak bazı türler, örneğin Acanthaster planci 15 civarında elek plaka sahibi olabilir. Ayrıca aseksüel olarak üreme görüldüğü sırada vücudunu 2 ye bölen deniz yıldızı bazen 2 elek plaka ile bölünmeyi tamamlayabilmektedir.

Patiria pectinifera, fotoğrafta sağdaki düz mavi alan elek plaka ve hemen ortada turuncu bölgede bulunan beyaz giriş anüs.

Patiria pectinifera, fotoğrafta sağdaki düz mavi alan elek plaka ve hemen ortada turuncu bölgede bulunan beyaz giriş anüs.

Deri üzerinde bulunan dikenler, bir savaş aleti olan topuza benzetilebilir. Bir savunma mekanizması işlevi gördüğü düşünülse de, bu yapıların esas amacı deniz yıldızlarını, çamur, döküntü, yıkıntı gibi alanların boğucu etkisinden koruyucu yapılar olarak öne çıkarlar. Zira deniz yıldızlarının esas savunma mekanizmalarını kokulu ve zehirli kimyasallar oluşturmaktadır.

Crossaster papposus oldukça hızlı bir deniz yıldızıdır. 12 saatte 5 metre mesafe katedebilir. Dikenleri arasına papilalar serpişmiş şekildedir.

Crossaster papposus oldukça hızlı bir deniz yıldızıdır. 12 saatte 5 metre mesafe katedebilir. Dikenleri arasına papilalar serpişmiş şekildedir.

Tüm deniz yıldıları uzun ve sivri dikenlere sahip değildir. Aşağıdaki fotoğrafta görülen türde (Evasterias retifera) bulunan mor dikenler, turuncu papilalar etrafına toplanmış, fırça benzeri yapılardır ve beyaz çentikler bulundururlar. Ancak bir çok deniz yıldızı mimari açıdan daha gelişmiş dikenlere sahiptir ve piramitlere ya da çan kulelerine benzer yapılar bulundururlar.

Evasterias retifera soğuk, kuzey sularında yaygındır. Fırça şeklindeki mor dikenler, turuncu renkte papilalar.

Evasterias retifera soğuk, kuzey sularında yaygındır. Fırça şeklindeki mor dikenler, turuncu renkte papilalar.

Oldukça düşük hareket kabiliyeti olan deniz yıldızlarının bu yaşam biçimi onların üzerlerinin alglerle ya da benzeri diğer organizmalar ile kaplanma riskini doğurmaktadır. Bir çok Denizkestanesi, denizyıldızı ve yılanyıldızı dış yüzeyinde serpilmiş kıskaç biçiminde, saplı veya sapsız, özel kaslarla açılıp kapanan ve vücudu temiz tutma ve korumaya yarayan yapılar bulundururlar. Bu yapılar pedisel olarak adlandırılır. Aşağıdaki fotoğrafta bir örneğini görebileceğiniz pediseller, tehlike oluşması durumunda, uzayarak dikenler ile aynı boya erişmektedir. Ve bu şekilde tehlike elimine edilir.

Aphelasterias japonica, beyaz uzamış yapılar pedisel olarak isimlendirilir.

Aphelasterias japonica, beyaz uzamış yapılar pedisel olarak isimlendirilir.

Deniz yıldızları midelerini ağızlarından dışarı çıkarabilirler. Bu onların yutamayacakları kadar büyük şeyleri sindirebilmelerini sağlar. Deniz yıldızları; midye, kabuklular, solucanlar ve diğer derisi dikenlilerle beslenir. Dişi deniz yıldızı yumurtasını suya bırakır, erkek de buna sperm salarak cevap verir. Döllenme dışarıda gerçekleşir. Bir dişi 2,5 milyon yumurta salabilir. Döllenmiş yumurta larva haline gelip yüzmeye başlar. Üç hafta yüzdükten sonra bir yere yerleşir ve bildiğimiz deniz yıldızına dönüşür.

Fotoğraflar: Alexander Semenov.

Okumaya Devam Et

Bir Türk'ün Gözünden Sucul Dünya..!

Bu web sitesi, deneyiminizi iyileştirmek için tanımlama bilgilerini (çerez) kullanır. Bu konuda sorun yaşamadığınızı varsayacağız, ancak isterseniz devre dışı bırakabilirsiniz. Onayla İncele

Reklam Engelleyici Algılandı

Lütfen web sitemiz için tarayıcılarınızdan AdBlocker uzantınızı devre dışı bırakarak bize destek olun.